بررسی تاثیر تاریخ کاشت و میزان بذر مصرفی بر فاکتورهای رشد، عملکرد، درصد و اجزای اسانس بابونه آلمانی پرسو (presov)

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت و میزان بذر مصرفی بر فاکتورهای رشد، عملکرد، درصد و اجزای اسانس بابونه آلمانی پرسو (presov)، بذر رقم مذکور از کشور اسلواکی تهیه گردید و آزمایشی بصورت کرت های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه و آزمایشگاه های تحقیقاتی گروه باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد و آزمایشگاه جی سی مس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال های 1386 و 1387 انجام پذیرفت. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت (15 آبان، 15 اسفند و 15 فروردین ماه) و فاکتور فرعی شامل سه میزان بذر مصرفی (2/0، 4/0 و 8/0 گرم در متر مربع معادل 2، 4 و 8 کیلوگرم در هکتار) بود. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد بوته در متر مربع، قطر گل و نهنج، عملکرد گل تازه و خشک، درصد و عملکرد اسانس بود. همچنین عملکرد گل تازه و خشک، درصد و عملکرد اسانس و اجزای اسانس شامل بتا فارنزن، آلفا بیسابلول اکسید b، آلفا بیسابلول، کامازولن و آلفا بیسابلول اکسید a بطور جداگانه در سه نوبت برداشت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دهنده اثر معنی دار تاریخ کاشت بر تمام صفات مورد اندازه گیری بود ولی میزان بذر مصرفی تنها بر تعداد شاخه فرعی، تعداد بوته در کرت و عملکرد اسانس اثر معنی داری داشت. اثر متقابل این دو فاکتور و اثر نوبت برداشت بر تمامی صفات مورد اندازه گیری معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد گل تازه و خشک (به ترتیب 810 و 2/198 گرم در متر مربع) به تیمار تاریخ کاشت 15 آبان ماه و استفاده از 8/0 گرم بذر در متر مربع تعلق داشت ولی بیشترین میزان اسانس (63/0 درصد وزنی بر اساس وزن خشک) و بیشترین عملکرد اسانس (97/0 گرم در متر مربع) در تاریخ کاشت 15 اسفندماه و 4/0 گرم بذر در متر مربع بدست آمد. نتایج آنالیز مرکب نوبت های برداشت نشان داد که بیشترین میزان عملکرد گل تر و خشک (به ترتیب 3/174 و 67/37 گرم در متر مربع) مربوط به برداشت دوم و تیمار تاریخ کاشت آبان ماه بهمراه استفاده از 4/0 گرم بذر در متر مربع بود. همچنین بیشترین میزان عملکرد اسانس (279/0 گرم در متر مربع) و عملکرد آلفا بیسابلول (1970/0 گرم در متر مربع) در برداشت دوم تیمار تاریخ کاشت اسفند ماه بهمراه استفاده از 4/0 گرم بذر در متر مربع مشاهده شد و بیشترین عملکرد کامازولن به میزان 5/5 میلی گرم در متر مربع مربوط به برداشت سوم این تیمار بود که با برداشت دوم آن تفاوت ناچیزی داشت. با توجه به نتایج حاصل به نظر می رسد که 15 اسفندماه بهترین تاریخ کاشت و 4/0 گرم بذر در متر مربع بهترین میزان بذر مصرفی جهت کاشت بابونه آلمانی پرسو در محل مورد تحقیق می باشد و نوبت برداشت دوم بدلیل داشتن عملکرد اسانس، آلفابیسابلول و کامازولن بالا دارای کیفیت بیشتری از برداشت های دیگر است.